Bir tutum ya da inanç, kalabalık bir grup tarafından kabul görüyorsa başka bir kişinin de aynısını benimseme olasılığı yüksektir. Meselenin izahına binaen, meşhur bir deney görüşmesinde sekiz kişilik bir grupta sadece bir tanesi gerçek denektir. Diğer yedi kişi ise deney ekibi üyelerinden oluşmaktadır. Gerçek denek 6.sıraya oturtulur ve sorulan soruya sahte denekler sürekli yanlış olan seçenekleri söylemişlerdir. Kendinden önceki katılımcıların cevaplarını duyan denek, kendini sürü psikolojisine uymaktan alıkoyamamış ve emin olmasına rağmen yanlış olan seçeneği işaretlemiştir. Duruma şaşıran deney başkanı neden göz göre göre yanlış cevap verdiğini sorar. Denek yanlış cevap verdiğini bildiği halde 'gruba uymak' adına bunu yaptığını itiraf eder.
Genelde insanlar dışlanmak, yalnız kalmak korkusu ve aynı zamanda aidiyet hissine duydukları ihtiyaçtan ötürü toplum içerisinde kurallara ve kararlara boyun eğme zorunluluğu hisseder.
Toplumsal olay, kışkırtma ve yönlendirmede bu psikolojinin büyük bir etkisi görülmektedir. Hiç ihtiyacı olmadığı halde süpermarketlerde başkalarının rağbet ettiği ürünleri satın almadan tutun, basit bir banka kuyruğunda sorgulamadan sıraya girmeyi buna örnek verebiliriz. Çünkü insanların kalabalık hale gelmiş olmaları onlara bir nevi kollektif ruh aşılamaktadır.
Hindistan'da yaşanan bir hadisede;
Bir kurban bayramında, sarıklı sakallı iki kişi ve arkalarında iple sıkıca bağlanmış, hiçte nazik olmayan bir şekilde çekiştirilen bir inekle beraber Hinduların oturduğu mahalleden geçiyorlar. Doğal olarak Hindu gençler karşılarına çıkar ve ineği ne yapacaklarını sorarlar iki kişi 'Biz Müslümanız ve ineği inancımız gereği bugün keseceğiz' cevabını verir. Bunun üstüne Hindu gençler öfkeyle ' Ey ahâli yetişin tanrımızı kurban edecekler 'diye bağırırken, karşı taraf ' Müslümanlar yetişin artık bize kurban da kestirmiyorlar ' diye bağırırlar. Bir yandan Müslümanlar diğer yandan Hindular... Sopalar, bıçaklar birbirine karışır ve çıkan arbedede onlarca insan hayatını kaybeder. Bu hengamede ineğin sahibi iki kişi ortalarda görünmezken, daha sonra yabancı bir ülkenin elçiliğinde görüldüğünü söylersek bu psikolojinin masumane her yerde kullanılmadığını, art niyetli grupların elinde toplumsal infiallere sebebiyet verebilecek bir yıkım gücüne sahip olduğunu da anlayabiliriz.
Allah'a emanet olun.
