Tostos balığı (kedi balığı desem değil yayın balığı desem kuyruk şeklinden dolayı hiç değil, resmiyete geçmemiş bir balık türümü yoksa) istisnasız nehrin en lezzetli balığı. Kılçıksız balık türlerindendir. Murat nehrinin gülü. Gülün dikeni olurda nehrin en lezzetli balığının solungaçlarında gizli testere olmaz mı sandın yoksa.
Diyordu ya adamın biri Palu kendine has ayrı bir cumhuriyet. Bazen bu konuda tefekkür edince insan hak vermiyor değil. Balıkların isimlerinde bile sadece kendine özgü isimlere rahatça rastlayabiliyoruz. Bir önceki yazımızda da belirttiğimiz gibi Palu da balık isimleri biçim özelliklerinden ilham alınarak takılmıştır. Tostos kelimesi de sözcükteki diğer bir kelime anlamı somurtkan, yüzü gülmeyen anlamına gelen tostos kelimesinden almıştır. Dikkat etmişsinizdir belki: balıkların geneli gözleri gülen gözlerle bakıyor olmasıyla dikkat çeker. Canlı canlı kesilirken bile gülen gözlerle veda eder. Yalnız tostos balığında öyle bir durum yok. Aksine, Korkunç bakıyor. Nasıl bir kinin var senin. Ali gelmez efsanesine tanık mı oldun yoksa. Seni eliyle tutmasını bilmeyenlerin elini kesiyorsun, Solungaçlarındaki gizli testerenle. Gülü seven dikenine katlanır misali mi diyelim.
Bu senin şiirsel yönündü birazda temel bilgilerine değinelim.
Tostos balığı en başta değindiğimiz gibi murat nehrinin kılçıksız balıklarından olup suyun en lezzetli balığıdır. Solungaçlarında ise gizli testeresi bulunur. Elini bu balığa kestirmeyen avcı yoktur diyebiliriz. Genelde suyun en derin yerlerinde yaşar. Yaz kış nehirde bulunur. Bu balık, nehire haziran ayının başında üremek için barajdan çıkar gelir.
Eti, kırmızı et ve balıketinin ortası bir et tadını andırır. Büyüklük olarak ta aşırı büyük olmaz. Genelde en fazla 3 veya 4 kiloluklarına rastlanılır. Barajın derinliklerinde 10 kiloya kadar olanların olduğu bilgisi de gelmiyor değil. Genelde dip oltasıyla (taşlı olta) yakalaması rahat olan bir balıktır. Nadirde olsa ağa takıldığı da oluyor. Dip oltasıyla yakalamak için yem olarak gümüş balığı parçası, solucan takılması daha da uygundur. Kendi etinin sertliğinden dolayı kancaya takıldıktan sonra kancadan çıkması imkânsız bir hal alır. Ayrıca bu balığın pullarıda yoktur. Tostosun birde sülüklü olan bir türü var. Boy olarak en fazla 15-20cm yi bulur, oldukça kaygandır üzerindeki sülüksü maddeden dolayı. Birde dediğimiz gibi yayın balığına benzer ama yayınbalığıyla karıştırılmamalıdır. Çünkü yayın balığının kuyruğu yılan balığının kuyruğunu tıpa tıp aynısıdır. Kedi balığına da benzer ama biçim özellikleri bakımından çok farklılıkları var. Kedi balığı daha çok sülüklü tostosa benzer.Tostos balığı genelde bulanık suyu sever. Beyhan barajının yapılmasından sonra temiz olan suda pek az çıkmaya başladı. Balık türlerimizin korunması dileğiyle vesselam...
(HABER-YORUM: Ömer Faruk ALTUNGÖK)
