İran, Katar, Lübnan, Mısır, Türkiye apar topar Erbil uçuşlarını durdurdu. Askeri müdahale ve ekonomik ambargo konuşuluyor. Barzani köşeye sıkıştı ve Bağdat ile diyaloğa hazır ve referandum sonuçlarını dondurmaya gidebilirim dedi.
Türkiye senelerce muhattab aldığı Erbil'i artık muhattap olarak kabul etmiyor. Daha dün “haddini bil” dediği Irak Başbakanı Haydar el-Abadi ise artık dost haline geldi. Bağdat ise İran ve Türkiye ile koordinasyonlu bir şekilde IKBY sınır kapılarının kontrolünü ele geçirmeyi planlıyor. Türkiye ve Bağdat birlikte sınırda askeri tatbikat yapıyor. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin Ankara'daki temsilcisine, “Türkiye'ye gelme” denildi. Türkiye'nin bugüne kadar IKBY'ye yaptığı eğitimler ve diğer desteklerin tamamı sona erdirildi. Ayrıca, Türkiye hükümeti bundan sonra IKBY dahil, Kuzey Irak'ta yaşayan insanlarla ilgili konular dahil, hudut dahil bütün konular, vize konusu, hudut kapıları konusu, ulaşım konusu, bütün konularda sadece Irak merkezi hükümetini muhattab kabul edecek. Türkiye'yi bu ani değişimlere IKBY'nin gerçekleştirdiği referandum itti.
IKBY ise Türkiye'ye çağrı üstüne çağrı yaparak yalnız bırakmamalarını istiyor. Türkiye'nin güvenliğini zedeleyecek herhangi bir niyeti olmadığını ve her konuda diyaloğa hazır olduklarını dile getiriyorlar. IKBY referandum yapmadan önce tüm seçeneklerini ve olanaklarını düşünmeliydi. Türkiye ve Irak referandum gündeme geldiği an bu günkü yaptırımlarını gerçekleştirseydi Barzani bu referandumdan vazgeçebilirdi. Ama tüm taraflar Batı'nın oyununa geldi. Şimdi Türkiye ince siyaset yürütmez ise tamamen kaybedebilir. Köşeye sıkışan Barzani. Baskı yapan Türkiye, Irak ve İran. Türkiye, İngiltere'nin kuklası olan Haydar el-Abadi'ye güvenerek mi, yoksa İran'a güvenerek mi, yoksa tek başına mı hareket edecek, asıl mesele bu.
Köşeye sıkışan Barzani başka dost ve müttefik bulabilir mi acaba? ABD, DAEŞ'in elinde tuttuğu Havice operasyonuna katılan güçlere destek adı altında Kayyara Askeri Üssü'ndeki askeri malzemeleri Erbil'e yakın Mahmur'daki üsse neden taşıyor? Bu sorular gerçekten çok önemli. Türkiye bir adım atmadan çok iyi istihbarata sahip olmalı. Bu oyunun içinde tahmin edemediğimiz oyuncular ve çıkarlar olabilir. Dost olarak görünen ABD ve Rusya silah satmak için fırsat kolluyor. Irak kendi toprak bütünlüğünü korumak için Türkiye'yi kullanmak istiyor. İran aynı şey benim başıma gelmesin diye uğraşıyor.
Türkiye baskı yaparken ayrıca Barzani'yi kontrol altına almak zorundadır. Yoksa adam başka arayışlara bakmaya başlayacak ve Türkiye bölgenin tamamen kontrolünü kaybedebilir. İstenilen belki de odur. Gayri resmi siyaset çok hızlı yürütülmeli. Sonuçta adam bağımsızlık ilan etmemiş ve diyaloğa hazır olduğunu söylüyor. Önce adamı bir dinleyin, belki orta bir yol bulabilirsiniz. Bu mesele az da olsa Katar krizine benziyor. Biz hepimiz Müslümanız ve Müslümanlara yakışan bir tavırla, hikmetle süreci yönetmek lazım. Yoksa Kuzey Irak ikinci Suriye haline gelir.
Riyad Makaev - Doğruhaber/Analiz
